Τι είναι η CBD (κανναβιδιόλη) και ποιες είναι οι επιδράσεις της; Μάθετε όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε

Αν σας ενδιαφέρει η φυσική κατάσταση, η υγιεινή ζωή ή οι φυσικές ουσίες για την ενίσχυση της υγείας σας, πιθανότατα έχετε ήδη συναντήσει την κανναβιδιόλη. Η δημοτικότητα αυτής της ουσίας έχει εκτοξευθεί στα ύψη τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η αγορά CBD αναμένεται να αυξηθεί από 2,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 σε 16 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2026. Η CBD προστίθεται ήδη σε ποτά, γλυκά, κάψουλες και καλλυντικά.

Η πιο δημοφιλής μορφή είναι το συμπυκνωμένο έλαιο CBD. Οι άνθρωποι συχνά περιμένουν ότι θα τους βοηθήσει να λύσουν όλα τα προβλήματα υγείας τους. Είναι αλήθεια ικανό να προσφέρει όλα όσα αναμένονται από αυτό, ή η πραγματικότητα δεν είναι τόσο ελπιδοφόρα; Μάθετε περισσότερα στο σημερινό άρθρο.

Τι είναι η κανναβιδιόλη και πώς λαμβάνεται;

Η CBD ή κανναβιδιόλη, προέρχεται από το διαβόητο φυτό cannabis sativa. Είναι δημοφιλές για την υψηλή περιεκτικότητά του σε δραστικές ενώσεις, με επικεφαλής την THC, η οποία είναι η πιο γνωστή από αυτές. Αυτές οι ουσίες ονομάζονται γενικά κανναβινοειδή και η CBD είναι το δεύτερο σε αφθονία κανναβινοειδές στην κάνναβη. Ωστόσο, σε αντίθεση με την THC, δεν έχει ψυχοδραστικά αποτελέσματα και, σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε έως τώρα, δεν προκαλεί εθισμό. Οι ιδιότητές της είναι πιο πιθανό να συνδέονται με θεραπευτικούς σκοπούς, ιδίως για να βοηθήσουν με τον πόνο, τα συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους και τις διαταραχές ύπνου. [1]

Η χρήση της CBD ρυθμίζεται από τις εθνικές ιατρικές αρχές. Κάθε χώρα μπορεί να έχει μια ελαφρώς διαφορετική αρχή όσον αφορά τη χρήση της. Ωστόσο, το πρότυπο είναι η χρήση εκχυλίσματος βιομηχανικής κάνναβης, που έχει ελάχιστη περιεκτικότητα σε THC 0,2-0,3%, σε προϊόντα του εμπορίου. Αυτή η τιμή είναι απολύτως εντάξει σύμφωνα με τους τοπικούς νόμους και δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για τις επιδράσεις της THC. [1]

Ποιες είναι οι επιδράσεις της CBD στον ανθρώπινο οργανισμό;

Το τεράστιο ενδιαφέρον για τη CBD απογειώθηκε την εποχή που οι άνθρωποι άρχισαν να μιλούν για τις θετικές της επιδράσεις στη θεραπεία της παιδικής επιληψίας. Αυτό πυροδότησε ένα κύμα μελετών, δοκιμών και αναζήτησης περισσότερων χρήσεων της ουσίας μέσα στα επόμενα χρόνια. Έτσι, μεταξύ των επιδράσεων που διερευνήθηκαν, η CBD ανακουφίζει από τον πόνο, τη φλεγμονή, τη σκλήρυνση κατά πλάκας και την επιληψία. Αν και τα αποτελέσματα από αυτές τις μελέτες φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενα, δεν αρκούν ακόμη για να επιβεβαιώσουν στο 100% την αποτελεσματικότητα της CBD. Οι επιστήμονες εξακολουθούν να χρειάζονται απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με την κατάλληλη δοσολογία ή τις επιδράσεις της μετά από μακροχρόνια χρήση. [2]

Όταν οι ειδικοί αναζήτησαν απαντήσεις για το τι κρύβεται πίσω από τις αξιοσημείωτες ιδιότητες της CBD, διαπίστωσαν ότι μπορεί να συνδεθεί με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα στον εγκέφαλο. Αυτό αποτελείται από διάφορους υποδοχείς που έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη διάθεση, τον μεταβολισμό (διάσπαση λίπους), μειώνουν τον πόνο ή προωθούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Μπορείτε να αυξήσετε τη δραστηριότητα αυτών των υποδοχέων με την άσκηση ή την θεραπεία με κρύο νερό. Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα περιγράφηκε πρόσφατα για πρώτη φορά (1992) και οι επιδράσεις του βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση. Ωστόσο, από όσα ήδη γνωρίζουμε, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σχετίζεται στενά με την ανθρώπινη υγεία και τη γενική ευημερία. [1-4]

Μπορεί να σας ενδιαφέρουν, επίσης, αυτά τα προϊόντα:

Πέντε τομείς της ζωής στους οποίους μπορεί να έχει θετική επίδραση η χρήση CBD

Λόγω των ιδιοτήτων της, η CBD έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει με διαφορετικές παθήσεις. Μπορεί επίσης να επηρεάσει θετικά και να βελτιώσει διάφορους τομείς της καθημερινότητάς μας. Για ποιους λόγους χρησιμοποιείται πιο συχνά η CBD και ποια είναι η επιστήμη που βρίσκεται πίσω της;

1. Βελτιώνει τον ύπνο

Τα προβλήματα ύπνου μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από διαταραχές ύπνου μπορούν να το καταλάβουν αυτό. Συχνά αναζητούν τρόπους για να βελτιώσουν τον ύπνο τους. Η CBD μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Στην πραγματικότητα, η τρέχουσα γνώση δείχνει ότι έχει επίδραση στη ρύθμιση του κύκλου εγρήγορσης-ύπνου μέσω του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος. Το ίδιο το αποτέλεσμα συχνά καθορίζεται από τη χορηγούμενη δόση. Μικρότερες δόσεις της CBD είναι πιο πιθανό να έχουν διεγερτική δράση, ενώ υψηλότερες δόσεις είναι πιο πιθανό να ηρεμήσουν και να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αποκοιμηθούν. [8]

Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν πάνω στο θέμα, η CBD μπορεί να βοηθήσει με την αϋπνία ή την υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σε μια μελέτη, οι ασθενείς που υπέφεραν από αϋπνία λάμβαναν 160 mg CBD την ημέρα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κοιμούνται περισσότερο, πιο ξεκούραστα και να έχουν έναν καλύτερης ποιότητας ύπνο συνολικά. [8-10]

Ενδιαφέροντα αποτελέσματα προέκυψαν επίσης από μια μελέτη που εξέτασε την επίδραση της CBD σε ασθενείς με άγχος και προβλήματα ύπνου. Μια ημερήσια δόση 25 mg CBD σε κάψουλες για ένα μήνα, οδήγησε το 79% των ατόμων να παρουσιάσουν βελτίωση στα συμπτώματα άγχους και το 66% να κοιμάται καλύτερα. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η CBD είχε πιο σταθερά αποτελέσματα όσον αφορά την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων άγχους. [11]

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερες συμβουλές για να βελτιώσετε τον ύπνο σας, διαβάστε το άρθρο μας Πώς να αποκοιμηθείτε γρήγορα; Δοκιμάστε τις απλές συμβουλές μας για καλύτερο ύπνο.

2. Ψυχολογική υγεία

Η διαταραχή της ψυχικής υγείας έχει αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή και τη λειτουργικότητα του ατόμου στην κοινωνία. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες μελέτες, η CBD θα μπορούσε να βοηθήσει και σε αυτό το θέμα. Στα ζώα, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα συμπτώματα του στρες και του άγχους. Σε μελέτες που έγιναν σε ανθρώπους, η CBD έχει δείξει ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε ασθενείς με κοινωνική φοβία ή διαταραχή μετατραυματικού στρες. [12]

Τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας που είναι γνωστά μέχρι σήμερα υποδηλώνουν ότι η CBD θα μπορούσε να έχει θετική επίδραση με μακροχρόνια χρήση (βλ. μελέτες άγχους και ύπνου παραπάνω), αλλά και μετά από μία μόνο χορήγηση. Αυτό επιβεβαιώθηκε, για παράδειγμα, σε μια μελέτη που έγινε σε ασθενείς που υπέφεραν από κοινωνική φοβία. Τους δόθηκε μια δόση των 600 mg CBD μιάμιση ώρα πριν από μια δημόσια εμφάνιση. Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, εμφάνισαν μειωμένα συμπτώματα άγχους και λιγότερη ψυχολογική δυσφορία συνολικά. [13]

Ο μηχανισμός δράσης πίσω από την επίδραση της CBD στην ψυχική υγεία δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός. Ωστόσο, η ικανότητα της ουσίας να επηρεάζει τη δραστηριότητα της ορμόνης σεροτονίνης, είναι μια πιθανή αιτία. Βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης και η έλλειψή της σχετίζεται με κατάθλιψη και άγχος. [12]

Τα προσαρμογόνα μπορούν επίσης να βοηθήσουν με το άγχος και τη διατήρηση της ψυχολογικής ευεξίας. Εάν ενδιαφέρεστε για αυτό το θέμα, δεν πρέπει να χάσετε το άρθρο μας Προσαρμογόνα: Φυσικές ουσίες που βοηθούν στη διαχείριση του άγχους.

3. Μειώνει τον πόνο

Η μείωση του πόνου είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τη χρήση CBD ή άλλων προϊόντων κάνναβης με αναλγητική δράση. Υπάρχουν τώρα ακόμη και ορισμένα εγκεκριμένα φάρμακα που περιέχουν CBD και συνταγογραφούνται σε ορισμένες χώρες σε άτομα που υποφέρουν από πόνο. Χρησιμοποιούνται για παράδειγμα από άτομα με παθήσεις των αρθρώσεων, νευρικές βλάβες, ημικρανίες ή καρκίνο. [14-15]

Οι επιστήμονες δυστυχώς δεν γνωρίζουν ακόμα τι ακριβώς κρύβεται πίσω από την επίδραση της CBD στη μείωση του πόνου. Ωστόσο φαίνεται ότι η ικανότητά της να συνδέεται με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα παίζει πιθανώς κάποιο ρόλο. Το τελευταίο μπορεί να πυροδοτήσει μια αντιφλεγμονώδη απόκριση και να καταπολεμήσει τον πόνο. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η CBD μπορεί να αυξήσει τη δραστηριότητα ενός συγκεκριμένου ενδοκανναβινοειδούς, της ανανδαμίδης. Αυτό έχει συσχετιστεί με μείωση του πόνου, βελτιωμένη διάθεση και αίσθηση ευεξίας. Τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας υποδηλώνουν επίσης ότι η CBD μπορεί να μην μειώνει τον πόνο από μόνη της, αλλά να τον κάνει πιο υποφερτό. [14-15]

Εάν υποφέρετε από πόνο στις αρθρώσεις, δεν πρέπει να χάσετε το άρθρο μας Πώς να επιλέξετε το καλύτερο συμπλήρωμα αρθρώσεων;

4. Υποστηρίζει την εγκεφαλική λειτουργία

Τα τελευταία χρόνια, η CBD προστίθεται σε ποτά, μπάρες ή ταμπλέτες που υπόσχονται καλύτερη συγκέντρωση και συνολική προώθηση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Τι κρύβεται πίσω από αυτό; Σύμφωνα με έρευνες, η CBD επηρεάζει τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών γλουταμινικού και γάμμα-άμινο-βουτυρικού οξέος (GABA). Τα βέλτιστα επίπεδά τους στο σώμα είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία της μνήμης και της μαθησιακής ικανότητας. [16]

Αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα έχουν επίσης παρατηρηθεί σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε υγιή άτομα και σε άτομα με ψυχικές ασθένειες. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ερευνητές παρατήρησαν μια επίδραση σε μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται με γνωστικές διαδικασίες (προσοχή, μνήμη, επεξεργασία πληροφοριών). [17]

Οι ευεργετικές επιδράσεις της CBD στη λειτουργία του εγκεφάλου ενδέχεται επίσης να οφείλονται στις νευροπροστατευτικές της επιδράσεις. Μπορεί να λειτουργήσει ως προστασία για τα νευρικά κύτταρα από τη φθορά και τη γήρανση. Ως αποτέλεσμα, έχει πολλά υποσχόμενες δυνατότητες χρήσης σε ασθένειες όπως το Πάρκινσον ή το Αλτσχάιμερ. Επί του παρόντος, η CBD χορηγείται ήδη για έναν σπάνιο τύπο παιδικής επιληψίας. [17, 1]

Αν αναρωτιέστε τι άλλο μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη συγκέντρωσή σας, διαβάστε το άρθρο μας Πώς να βελτιώσετε και να διατηρήσετε τη συγκέντρωσή σας στην εργασία και κατά τη διάρκεια της μελέτης;

5. Καλύτερη αποθεραπεία μετά τον αθλητισμό

Η δημοτικότητα των ελαίων CBD και άλλων προϊόντων που περιέχουν αυτή την ουσία, είναι επίσης αυξημένη μεταξύ των αθλητών. Συχνά αναζητούν τρόπους για να μεγιστοποιήσουν την αναγέννηση του σώματος και τις αθλητικές τους επιδόσεις. Και εδώ ακριβώς μπορεί να συμβάλλει σημαντικά η CBD. Πιθανότατα χάρη στη θετική της επίδραση στην ποιότητα του ύπνου, η οποία είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση. Ένα άλλο κομμάτι στο συνολικό μωσαϊκό είναι οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να μειώσει τον πόνο των καταπονημένων μυών μετά την άσκηση. [19–20]

Σε μια από αυτές τις μελέτες, οι ερευνητές συνέκριναν την επίδραση του σκέτου ελαίου MCT και του ελαίου MCT εμπλουτισμένου με 16 mg CBD, στον μυϊκό πόνο που προκαλείται μετά από άσκηση (DOMS – Delayed Onset Muscle Soreness / Καθυστερημένη έναρξη του πόνου των μυών). Οι αθλητές που έλαβαν λάδι με CBD παρατήρησαν μειωμένη αίσθηση πόνου σε 24, 48 και 72 ώρες μετά την άσκηση, σε σχέση με την ομάδα που έλαβε σκέτο έλαιο MCT. Στην πράξη, αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει το χρόνο της επόμενης προπόνησης, χωρίς τον δυσάρεστο πόνο ή τη μυϊκή δυσκαμψία συμπεριλαμβανομένου του DOMS. Ο ακριβής μηχανισμός πίσω από αυτά τα αποτελέσματα δεν είναι απολύτως σαφής, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. [21]

Η καλύτερη αποθεραπεία, μεταξύ άλλων, θα ενισχύσει την αθλητική απόδοση και θα βοηθήσει στην πρόληψη τραυματισμών. Τα δραστήρια άτομα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τη χρήση CBD όσον αφορά την υποστήριξη της ψυχικής τους υγείας και της εγκεφαλικής τους λειτουργίας, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά για την ποιοτική απόδοση. Σε περίπτωση τραυματισμού, η CBD μπορεί να βοηθήσει επίσης στη θεραπεία του οιδήματος, του πόνου και άλλων δυσάρεστων συμπτωμάτων. [22]

Τα βοηθήματα μασάζ μπορούν με τη σειρά τους να συμβάλλουν στην αποκατάσταση των μυών μετά την προπόνηση. Εάν ενδιαφέρεστε για αυτό το θέμα, διαβάστε το άρθρο μας Πώς να υποστηρίξετε την αποθεραπεία με πιστόλι μασάζ και άλλα βοηθήματα;  

Πώς να χρησιμοποιήσετε την CBD;

Μπορείτε να βρείτε μια πληθώρα προϊόντων CBD στη συλλογή υγιεινής ή αθλητικής διατροφής. Για παράδειγμα, μπορείτε να αγοράσετε ένα ρόφημα CBD, μια μπάρα πρωτεΐνης ή ζελεδάκια, που αποτελούν μια από τις τελευταίες επιτυχίες των κατασκευαστών CBD. Ωστόσο, η περιεκτικότητα αυτών των προϊόντων σε CBD είναι συνήθως χαμηλή. Από αυτή την άποψη, προτιμώνται τα έλαια CBD που συνήθως περιέχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις του δραστικού συστατικού.

Μπορείτε να βρείτε έλαια στην αγορά με διαφορετικά συστατικά και ποσοστά CBD (συνηθέστερα μεταξύ 5-15%). Η ποσότητα CBD στο λάδι αυξάνεται φυσικά με το ποσοστό. Εκτός από το εκχύλισμα κάνναβης, τέτοια προϊόντα περιέχουν συχνά λάδι καρύδας ή έλαιο MCT. Αυτό επιτρέπει ταχύτερο ρυθμό απορρόφησης χάρη στη μοριακή τους δομή. Ορισμένα περιέχουν ευρέως φάσματος (πλήρους φάσματος) CBD, άλλα περιέχουν απομονωμένη CBD. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι η CBD πλήρους φάσματος είναι πηγή άλλων κανναβινοειδών, καθώς και αντιοξειδωτικών, βιταμινών και μετάλλων από το φυτό κάνναβης. Σε σύγκριση με την απομονωμένη, έχει πιο σύνθετο διατροφικό προφίλ. [23]

Το έλαιο CBD εφαρμόζεται συνήθως απευθείας κάτω από τη γλώσσα χρησιμοποιώντας ένα σταγονόμετρο. Με αυτόν τον τρόπο, οι δραστικές ουσίες εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος σχεδόν αμέσως. [24]

Τι θα πρέπει να σας μείνει;

Σύμφωνα με τις τρέχουσες γνώσεις, η CBD είναι μια ουσία με μεγάλες δυνατότητες. Αν και τα αποτελέσματά της διερευνώνται ακόμη, η έρευνα για την CBD έχει ήδη παράγει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Μπορεί να βοηθήσει με τον ύπνο, το στρες, τον πόνο ή την καλύτερη ανάρρωση, μεταξύ άλλων. Σε αντίθεση με την THC, δεν έχει ψυχοδραστικές ή παραισθησιογόνες επιδράσεις. Χρησιμοποιείται πιο συχνά με τη μορφή ελαίων CBD ευρέος φάσματος, τα οποία περιέχουν και άλλες πολύτιμες ουσίες από το φυτό κάνναβης. Ο καθένας μπορεί να ανακαλύψει από μόνος του τις επιδράσεις της CBD.

Έχετε κάποιον φίλο που ψάχνει τρόπους να βελτιώσει τον ύπνο του ή την ανάρρωση των μυών του; Μοιραστείτε αυτό το άρθρο μαζί του. Ίσως η CBD μπορεί να βοηθήσει.

Πηγές:

[1] Frank, K., Patel, K., Lopez, G., & Willis, B. Cannabidiol (CBD) Research Analysis. – https://examine.com/supplements/cbd/

[2] Policy Lab. 2021 Cannabidiol (CBD) Clinical Trials and Research. – https://policylab.us/clinical-trials/cbd/

[3] Hillard, C. J. Circulating Endocannabinoids: From Whence Do They Come and Where are They Going? – https://doi.org/10.1038/npp.2017.130

[4] Krott, L. M., Piscitelli, F., Heine, M., Borrino, S., Scheja, L., Silvestri, C., Heeren, J., & Di Marzo, V. Endocannabinoid regulation in white and brown adipose tissue following thermogenic activation. – https://doi.org/10.1194/jlr.M065227

[5] RD, M. D., MS, MPH. The Science Behind CBD’s Effects on the Brain and Body. – https://blog.insidetracker.com/science-behind-cbd-effects-brain-body

[6] Moltke, J., & Hindocha, C. Reasons for cannabidiol use: A cross-sectional study of CBD users, focusing on self-perceived stress, anxiety, and sleep problems. – https://doi.org/10.1186/s42238-021-00061-5

[7] Corroon, J., & Phillips, J. A. A Cross-Sectional Study of Cannabidiol Users. – https://doi.org/10.1089/can.2018.0006

[8] Babson, K. A., Sottile, J., & Morabito, D. Cannabis, Cannabinoids, and Sleep: A Review of the Literature. – https://doi.org/10.1007/s11920-017-0775-9

[9] Sleep Foundation. s Cannabidiol a Safe and Effective Sleep Aid? – https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/cbd-and-sleep

[10] Carlini, E. A., & Cunha, J. M. Hypnotic and Antiepileptic Effects of Cannabidiol. – https://doi.org/10.1002/j.1552-4604.1981.tb02622.x

[11] Shannon, S., Lewis, N., Lee, H., & Hughes, S. Cannabidiol in Anxiety and Sleep: A Large Case Series. – https://doi.org/10.7812/TPP/18-041

[12] The Biology and Potential Therapeutic Effects of Cannabidiol. – https://archives.drugabuse.gov/testimonies/2015/biology-potential-therapeutic-effects-cannabidiol

[13] Bergamaschi, M. M. et al. Cannabidiol Reduces the Anxiety Induced by Simulated Public Speaking in Treatment-Naïve Social Phobia Patients. – https://doi.org/10.1038/npp.2011.6

[14] Hazlegreaves, S. CBD oil for pain: What the research shows. – https://www.openaccessgovernment.org/cbd-oil-for-pain-what-the-research-shows/113198/

[15] Vučković, S., Srebro, D., Vujović, K. S., Vučetić, Č., & Prostran, M. Cannabinoids and Pain: New Insights From Old Molecules. – https://doi.org/10.3389/fphar.2018.01259

[16] Pretzsch, C. M. et al. Effects of cannabidiol on brain excitation and inhibition systems; a randomised placebo-controlled single dose trial during magnetic resonance spectroscopy in adults with and without autism spectrum disorder. – https://doi.org/10.1038/s41386-019-0333-8

[17] Batalla, A., Bos, J., Postma, A., & Bossong, M. G. The Impact of Cannabidiol on Human Brain Function: A Systematic Review. Frontiers – https://doi.org/10.3389/fphar.2020.618184

[18] Mannucci, C., Navarra, M., Calapai, F., Spagnolo, E. V., Busardò, F. P., Cas, R. D., Ippolito, F. M., & Calapai, G. (2017). Neurological Aspects of Medical Use of Cannabidiol. – https://doi.org/10.2174/1871527316666170413114210

[19] Leasca, S. Considering CBD For Muscle Recovery? Here’s What You Need To Know. – https://www.menshealth.com/health/a26467604/cbd-for-inflammation-muscle-recovery/

[20] McCartney, D., Benson, M. J., Desbrow, B., Irwin, C., Suraev, A., & McGregor, I. S. Cannabidiol and Sports Performance: A Narrative Review of Relevant Evidence and Recommendations for Future Research. – https://doi.org/10.1186/s40798-020-00251-0

[21] Hatchett, A., Armstrong, K., Hughes, B., & Parr, B. The influence cannabidiol on delayed onset of muscle soreness. – https://www.semanticscholar.org/paper/The-influence-cannabidiol-on-delayed-onset-of-Hatchett-Armstrong/d3ea1e73b8c06a32495b170ca7d90ed079985c73

[22] Gamelin, F.-X., Cuvelier, G., Mendes, A., Aucouturier, J., Berthoin, S., Di Marzo, V., & Heyman, E. Cannabidiol in sport: Ergogenic or else? – https://doi.org/10.1016/j.phrs.2020.104764

[23] Laura’s Mercantile. What Full Spectrum CBD Means and Why It’s Important. – https://www.laurasmercantile.com/what-full-spectrum-cbd-means-and-why-its-important

[24] Verywell Health. What Are the Health Benefits of CBD Oil? – https://www.verywellhealth.com/cbd-oil-benefits-uses-side-effects-4174562

[25] Dos Santos, R. G., Guimarães, F. S., Crippa, J. A. S., Hallak, J. E. C., Rossi, G. N., Rocha, J. M., & Zuardi, A. W. Serious adverse effects of cannabidiol (CBD): A review of randomized controlled trials. – https://doi.org/10.1080/17425255.2020.1754793

[26] WHO. Canabidiol critical review report. – https://www.who.int/medicines/access/controlled-substances/CannabidiolCriticalReview.pdf

[27] Christian Larsena and Jorida Shahinasa –⁠ Dosage, Efficacy and Safety of Cannabidiol Administration in Adults: A Systematic Review of Human Trials – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7092763/