Αθλητικά ρούχα: Γιατί έχουν σημασία και πώς μπορούν να σας βοηθήσουν να βελτιώσετε την απόδοσή σας

Όλοι όσοι κάνουν τακτικά οποιοδήποτε είδος αθλητισμού θα συμφωνήσουν ότι τα λειτουργικά ρούχα θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ντουλάπας κάθε αθλητή. Η έλλειψη της κατάλληλης ενδυμασίας θα μπορούσε εύκολα να καταστρέψει την εμπειρία σας όταν, για παράδειγμα, τρέχετε. Μετά από μερικά χιλιόμετρα, τα κανονικά ρούχα σταματούν να απομακρύνουν τον απορροφημένο ιδρώτα και μπορεί να καταλήξετε να κρυώνετε. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα πρέπει να συντομεύσετε την προπόνησή σας, να τρέξετε πίσω στο σπίτι και ενδεχομένως να αρρωστήσετε άσχημα. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των πρακτικών ιδιοτήτων ενός t-shirt κατασκευασμένου από απλό βαμβάκι και ενός που κατασκευάζεται από μαλλί merino. Στο σημερινό άρθρο θα ρίξουμε μια ματιά στο τι πραγματικά σημαίνει ότι ένα ρούχο είναι λειτουργικό, σε τι χρησιμεύει και πώς να επιλέξετε το σωστό είδος αθλητικών ενδυμάτων για τις δραστηριότητές σας.

Τι εννοούμε με την ονομασία λειτουργικό ρούχο;

Η κατηγορία των λειτουργικών ενδυμάτων περιλαμβάνει γενικά ρούχα που έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των αθλητών σε δύσκολες συνθήκες. Συνήθως σχεδιάζονται με συγκεκριμένες διαστάσεις και κοψίματα που είναι προσαρμοσμένα στη σωματοδομή του αθλητή. Ένα κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η συμπερίληψη πρακτικών στοιχείων, όπως το διχτυωτό ύφασμα, που έχει σχεδιαστεί για να εξασφαλίζει άνεση. Το διχτυωτό ύφασμα τοποθετείται συχνά στις περιοχές όπου αναμένεται μεγαλύτερη εφίδρωση, όπως για παράδειγμα γύρω από τις μασχάλες, προκειμένου το ρούχο να αναπνέει καλύτερα.  [1–2]

Ο σχεδιασμός λειτουργικών ενδυμάτων λαμβάνει υπόψη του τη φυσιολογία του ανθρώπινου σώματος και προσπαθεί να δουλέψει με βάση αυτήν, έτσι ώστε το τελικό προϊόν να ανταποκρίνεται σωστά στις απαιτήσεις που έχει το σώμα κατά τη φυσική δραστηριότητα. Πρακτικά, σε σύγκριση με τα κανονικά ρούχα, τα λειτουργικά ρούχα είναι κάτι σαν αναβάθμιση όσον αφορά τις ιδιότητες απόδοσης, γεγονός ιδιαίτερα χρήσιμο, είτε όταν αθλείστε είτε όταν κάνετε κάποια σωματικά απαιτητική εργασία.  [1–2]

Ποιες είναι οι ιδιότητες των λειτουργικών ρούχων;

Ιδιότητες	Με ποιο τρόπο λειτουργούν
Προστασία	Προστατεύουν από εξαιρετικά υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες, βροχή, χιόνι, άνεμο, υπεριώδη ακτινοβολία, φωτιά, επαφή του δέρματος με κάποια επικίνδυνη ουσία, ραδιενέργεια κ.λπ.
Λειτουργίες σε σχέση με την υγεία	Δημιουργούν πίεση για καλύτερη κυκλοφορία του αίματος σε περιπτώσεις προβλημάτων των αιμοφόρων αγγείων και του λεμφικού συστήματος, παρακολουθούν φυσιολογικές παραμέτρους όπως καρδιακούς παλμούς, οξυγόνωση αίματος ή θερμοκρασία σώματος
Αθλητική λειτουργία	Βελτιώνουν την απόδοση, μειώνουν την κούραση
Αισθητική λειτουργία	Σχηματισμός του σώματος για καλύτερη εμφάνιση και λιγότερη αντίσταση
Σύνθετη λειτουργία	Πολυλειτουργική απόδοση, προστασία, υποστήριξη, άνεση
Υποστήριξη ειδικών αναγκών	Για βρέφη, άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένους

Πώς μπορούν τα λειτουργικά ρούχα να βοηθήσουν έναν αθλητή;

Όπως μπορούμε να δούμε παραπάνω, τα λειτουργικά ρούχα δεν φτιάχνονται αποκλειστικά για αθλητές. Θα εστιάσουμε ωστόσο συγκεκριμένα στο πώς μπορούν να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε την αθλητική απόδοση, την αναγέννηση μετά την προπόνηση και τη συνολική άνεση κατά την άθληση.

1. Απορρόφηση ιδρώτα

Η απορρόφηση της υγρασίας είναι μια από τις πιο σημαντικές λειτουργίες που θα πρέπει να διαθέτουν τα ρούχα ενός αθλητή. Εάν έχετε κάνει ποτέ κάποια προπόνηση φορώντας ένα μπλουζάκι χωρίς τη συγκεκριμένη ιδιότητα, θα είχατε παρατηρήσει ότι ο ιδρώτας σας έκανε να αισθάνεστε το ρούχο άβολο, βαρύ, ενώ μπορούσε ακόμη και να σας κάνει να κρυώνετε, αναλόγως τις καιρικές συνθήκες. Τα συνθετικά υλικά όπως ο πολυεστέρας ή το πολυαμίδιο υπερέχουν όσον αφορά στην απορρόφηση και την εξάτμιση του ιδρώτα. Το μαλλί Merino είναι ιδιαίτερα αποδοτικό σε αυτή τη λειτουργία, το οποίο ωστόσο, συχνά αντανακλάται και στην τιμή. Για να μεγιστοποιηθεί η ικανότητα ελέγχου του ιδρώτα, πολλά σχέδια χρησιμοποιούν επίσης ειδικές τεχνολογίες.

2. Ικανότητα αναπνοής

Η ικανότητα αναπνοής των ρούχων τα κάνει πιο άνετα. Τα ρούχα που δεν αναπνέουν σωστά, δίνουν την αίσθηση ότι φοράτε πλαστική σακούλα. Το γεγονός ότι ένα ρούχο αναπνέει σωστά υποδηλώνεται επίσης με τη χρήση ενός πιο συγκεκριμένου όρου, “διαπερατότητα υδρατμών”. Αυτό το χαρακτηριστικό βοηθά με την απομάκρυνση της υγρασίας από το σώμα και αποτρέπει την υπερθέρμανσή του. Η ικανότητα αναπνοής του ρούχου συχνά βελτιώνεται με τη χρήση διχτυωτών στοιχείων και εγκοπών αερισμού.  

Για να μάθετε πόσο ακριβώς αναπνέουν τα ρούχα σας, μπορείτε να αναζητήσετε την τιμή RET (αντίσταση θερμικής μετάβασης). Εάν η τιμή RET είναι μικρότερη από 6, το εν λόγω ρούχο αναπνέει πολύ. Εάν η τιμή RET είναι πάνω από 20, δεν αναπνέει καθόλου. Όταν επιλέγετε τα ρούχα σας, να έχετε κατά νου ότι ορισμένα υλικά στην αγορά, όπως μερικά υφάσματα softshell, μπορούν να αναπνέουν και ταυτόχρονα να είναι αδιάβροχα, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους κάνουν πεζοπορία, και συχνά πρέπει να αντιμετωπίζουν δυσμενείς καιρικές συνθήκες. [3–4]

3. Διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος

Εκτός από το υλικό που χρησιμοποιείται, ένας άλλος παράγοντας στην ικανότητα ενός ρούχου να διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος έγκειται στην κοπή του, πιο συγκεκριμένα, στην ποσότητα αέρα που διατηρείται ανάμεσα στο ύφασμα και το σώμα. Μια ιδανική επιλογή από αυτή την άποψη είναι, για παράδειγμα, ένα φλις μπουφάν, που κρατά τη θερμότητα, ενώ απομακρύνει τον ιδρώτα. Είναι σημαντικό να επιλέγετε ρούχα που ταιριάζουν σωστά στο σώμα σας. Εάν το μπουφάν σας είναι ένα νούμερο μεγαλύτερο, θα αφήνει πολύ αέρα να το διαπερνά, καθιστώντας το λιγότερο αποτελεσματικό στη δουλειά του.  [5]

4. Ψύξη

Η ψύξη είναι ιδιαίτερα σημαντική τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Τέτοιες μέρες, μπορεί να ιδρώνετε ακόμα και χωρίς να κάνετε απολύτως τίποτα και μια καλή προπόνηση απλώς επιδεινώνει την κατάσταση. Επομένως, είναι λογικό να κάνετε ό,τι μπορείτε για να προσπαθήσετε να μειώσετε την θερμοκρασία του σώματός σας έστω λίγο. [6]

Όταν επιλέγετε ρούχα που μπορούν να σας βοηθήσουν να παραμείνετε δροσεροί, είναι επίσης σημαντικό να θυμάστε ότι θέλετε να παραμείνετε και στεγνοί. Ένα καλό λειτουργικό υλικό όχι μόνο θα σας βοηθήσει να αποφύγετε την υπερθέρμανση, αλλά και θα ελέγχει σωστά τον ιδρώτα. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να επιλέξετε συνθετικά υλικά που είναι επιπλέον εξοπλισμένα με τεχνολογίες ψύξης. Τέτοιες τεχνολογίες είναι ικανές να μειώσουν τη θερμοκρασία του σώματός σας κατά 1 ή και 2 βαθμούς κατά τη διάρκεια της φυσικής απόδοσης. Όταν αθλείστε με ζεστό καιρό θα μπορείτε να δείτε αισθητή διαφορά. [6]

Μπορεί να σας ενδιαφέρουν, επίσης, αυτά τα προϊόντα:

5. Καλύτερη κυκλοφορία του αίματος για βελτίωση της αναγέννησης και της απόδοσης

Η κυκλοφορία του αίματος μπορεί να βελτιωθεί χρησιμοποιώντας ρούχα συμπίεσης. Τα ρούχα συμπίεσης εφαρμόζουν σφιχτά γύρω από το σώμα και βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνοντας την ποσότητα οξυγόνου που εισέρχεται στους μύες. Αυτό μπορεί να βελτιώσει την απόδοση, να αυξήσει τον ρυθμό αναγέννησης, να σας βοηθήσει να αποφύγετε τα πρηξίματα, να ανακουφίσει τον πόνο και την καταπόνηση που ασκείται από τη δραστηριότητά στους τένοντες, τις αρθρώσεις και τους συνδέσμους σας. Αυτός είναι ο λόγος που οι δρομείς για παράδειγμα, επιλέγουν συχνά κάλτσες συμπίεσης στο ύψος του γόνατου, που μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση. Εάν επιλέξετε να δοκιμάσετε τα ρούχα συμπίεσης, έχετε υπόψη σας ότι υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα συμπίεσης. [7–9]

Επίπεδα συμπίεσης:

• ήπια συμπίεση: 8 έως 15 mmHg
• μέτρια συμπίεση: 15 έως 20 mmHg
• έντονη συμπίεση: 20 έως 30 mmHg
• πολύ έντονη συμπίεση: 30 έως 40 mmHg
• μόνο με ιατρική συνταγή: 40 έως 50 mmHg

Εάν δεν έχετε εμπειρία με τη χρήση ρούχων συμπίεσης, όπως κάλτσες συμπίεσης και θέλετε να τις δοκιμάσετε, συνιστάται να επιλέξετε κάλτσες με επίπεδο συμπίεσης μεταξύ 15 και 30 mmHg. Πέρα από κάλτσες όμως, αξίζει να κοιτάξετε για κολάν συμπίεσης ή μπλούζες, που προσφέρουν παρόμοια οφέλη.

6. Προστασία από κακές καιρικές συνθήκες

Η προστασία από τις καιρικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους αθλητές που ασχολούνται με υπαίθρια αθλήματα. Το προστατευμένο περιβάλλον του γυμναστηρίου είναι πολύ απίθανο να σας εκπλήξει με μια ξαφνική βροχή ή χαλάζι, μια χιονοθύελλα ή ισχυρούς ανέμους. Μια εκδρομή στο βουνό, ωστόσο, μπορεί εύκολα να σας αιφνιδιάσει με όλα αυτά τα καιρικά φαινόμενα μέσα σε διάστημα λίγων ωρών. Λάβετε το υπόψη αυτό, ειδικά όταν επιλέγετε εξωτερικές στρώσεις ρουχισμού, όπως μπουφάν.

Μέτρηση του επιπέδου αδιαβροχοποίησης σε λειτουργικά ρούχα

Αν ψάχνετε για ένα μπουφάν που θα σας προστατεύει από τη βροχή, θα πρέπει να δώσετε προσοχή στη λεγόμενη στατιστική στήλης νερού, οι τιμές της οποίας αναφέρονται γενικά σε χιλιοστά.  [10–11]

Αν θέλετε να αγοράσετε μια εξωτερική στρώση ρούχων που θα σας προστατεύει, δοκιμάστε να επιλέξετε κάποιο που θα αντικρούει αποτελεσματικά τον άνεμο, θα διαθέτει επαρκές επίπεδο αδιαβροχοποίησης και θα είναι επίσης ικανό να σας προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία όταν πηγαίνετε για πεζοπορία στο βουνό.

7. Καλύτερη αεροδυναμική

Τα αεροδυναμικά ρούχα είναι απαραίτητα για τους αθλητές υψηλών επιδόσεων, για τους οποίους κάθε δευτερόλεπτο μετράει. Μπορεί, ωστόσο, να κάνει τον αθλητισμό ακόμα πιο απολαυστικό και εκτός αγωνιστικού πλαισίου. Η δυσκολία με την αντίσταση στον αέρα είναι ένα κοινό ζήτημα μεταξύ όλων των ποδηλατών και αν έχετε δοκιμάσει ποτέ να κάνετε ποδήλατο ενώ φυσάει φορώντας ένα φαρδύ μπουφάν, θα καταλάβετε γιατί. Ένα ρούχο που δημιουργεί το εφέ ενός πανιού στο ποδήλατο μπορεί πραγματικά να αφαιρέσει από τη χαρά της ποδηλασίας. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μια μικρή μείωση της αντίστασης στον αέρα χρησιμοποιώντας αεροδυναμικά ρούχα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την απόδοση σε αθλήματα που επικεντρώνονται στην ταχύτητα, όπως το τρέξιμο, το skating ή η ποδηλασία. Η ικανότητα αντίστασης στον αέρα είναι επίσης σημαντική για τους αθλητές του σκι ή τους κολυμβητές, που θέλουν να επιτύχουν την καλύτερη δυνατή χρονική επίδοση. [12]

Για να επιτύχετε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, προτιμήστε ρούχα που προσαρμόζονται τέλεια στο σώμα σας, επιτρέποντας στον αέρα να γλιστρά γύρω από το σώμα σας. [13]

8. Μείωση του κινδύνου γδαρσιμάτων και φουσκάλων

Τα γδαρσίματα από τις ραφές σε συνδυασμό με τις φουσκάλες μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε προπόνηση αρκετά δυσάρεστη. Πρόκειται για ένα κοινό πρόβλημα των αθλητών που κάνουν αθλήματα που βασίζονται στην ταχύτητα, στα οποία η τριβή μεταξύ των ρούχων και του δέρματος μπορεί να είναι αρκετά έντονη. Οι αθλητικές επιδόσεις που βασίζονται στη δύναμη μπορούν να φέρουν ανάλογα προβλήματα. Ακόμα και μια απλή βόλτα στη φύση το Σαββατοκύριακο μπορεί να μετατραπεί σε μια δυσάρεστη εμπειρία λόγω μικροτραυματισμών και φουσκάλων.

Για να μειώσετε τον κίνδυνο γδαρσιμάτων, δοκιμάστε να επιλέξετε αθλητικά ρούχα χωρίς ραφές. Τα αθλητικά ρούχα από τη μάρκα STRIX διαθέτουν μια μεγάλη ποικιλία λειτουργικών ενδυμάτων χωρίς ραφές. Και εκτός από εσώρουχα χωρίς ραφές, κολάν και μπλουζάκια, επιλέγετε πάντα κάλτσες που είναι κατασκευασμένες από υλικά που ελαχιστοποιούν την τριβή. Τέτοιες κάλτσες πρέπει να διαθέτουν δύο στρώσεις. Λάβετε υπόψη σας το σωστό μέγεθος, ώστε οι κάλτσες να μην κουλουριάζουν ενώ περπατάτε ή τρέχετε, δημιουργώντας περιοχές υψηλής τριβής και κάνοντάς σας να βγάζετε φουσκάλες. Εάν διαπιστώσετε ότι ακόμη και αυτό δεν λύνει τα προβλήματά σας, δοκιμάστε να εφαρμόσετε βαζελίνη στα σημεία όπου συνήθως βγάζετε φουσκάλες. Μετά από μερικές δοκιμές, είναι βέβαιο ότι θα μάθετε τι λειτουργεί καλύτερα για εσάς.

9. Αύξηση της αυτοπεποίθησή σας

Εάν έχετε βάλει βάρος, μπορεί να διαφωνήσετε σε αυτό το σημείο. Ποιος θα ένιωθε άνετα φορώντας μια στενή μπλούζα που μετά βίας σας αφήνει να αναπνεύσετε; Σε μια τέτοια περίπτωση, αυτό το είδος ρούχων μπορεί να μην είναι το πιο άνετο, πόσο μάλλον να τονώνει την αυτοπεποίθησή σας.

Αυτό που εννοούμε εδώ είναι είδη ένδυσης όπως κολάν ή σορτς με το λεγόμενο “push-up εφέ”, που έχουν σχεδιαστεί για να στρογγυλεύουν οπτικά τους γλουτούς σας. Κορίτσια, αν τυχαίνει να είστε καινούργιες στο γυμναστήριο, ένα τέτοιο κολάν μπορεί να χρησιμεύσει ως προσωρινή λύση για να τονώσετε την αυτοπεποίθησή σας προτού καταφέρετε πραγματικά να επιτύχετε την σφιχτή σιλουέτα των ονείρων σας κάνοντας αμέτρητα squats.

Συντήρηση λειτουργικών ρούχων

Η αγορά λειτουργικών ρούχων από υλικά υψηλής ποιότητας είναι το πρώτο βήμα. Το έχετε και ξέρετε πώς να το χρησιμοποιήσετε. Τώρα ήρθε η ώρα να βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε και πώς να το διατηρήσετε. Χωρίς την κατάλληλη φροντίδα, τα λειτουργικά ρούχα μπορούν εύκολα να χάσουν τις ιδιότητές τους.

Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε ορισμένες βασικές αρχές:

• Βεβαιωθείτε ότι το πλένετε σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
• Πλύνετε το στο χέρι κατά προτίμηση, εκτός εάν υποδεικνύεται διαφορετικά.
• Χρησιμοποιείτε στεγνωτήριο μόνο εάν επιτρέπεται από τον κατασκευαστή.
• Μην σιδερώνετε τα συνθετικά υλικά.
• Χρησιμοποιήστε εξειδικευμένα τζελ απορρυπαντικών για συγκεκριμένα υλικά.

Εάν φροντίζετε καλά τα λειτουργικά ρούχα σας, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι θα σας φροντίσουν και εκείνα για πολλά ακόμα χρόνια.

Τι θα πρέπει να σας μείνει

Κάθε αθλητής θέλει φυσικά να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Κάθε εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει με αυτό είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Η χρήση λειτουργικών ρούχων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ενισχύσετε την απόδοσή σας και να αντλήσετε περισσότερη χαρά από το άθλημα που αγαπάτε. Σε κανέναν δεν αρέσει να γυμνάζεται με βρεγμένα ρούχα που είναι βαριά και κρύα, ή να πηγαίνει για πεζοπορία με ένα μπουφάν που θα γίνει μούσκεμα μετά από ένα λεπτό βροχόπτωσης. Πάντα να σκέφτεστε την άνεσή σας και να επιλέγετε κοψίματα και υλικά που θα σας την παρέχουν. Μπορείτε να είστε σίγουροι ότι αυτό θα επηρεάσει θετικά την απόδοσή σας.

Έχετε φίλους που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τίποτα δεν είναι καλύτερο από ένα κλασικό βαμβακερό μπλουζάκι για το γυμναστήριο; Μοιραστείτε αυτό το άρθρο μαζί τους και βοηθήστε τους να ανακαλύψουν τη μαγεία των λειτουργικών υλικών.

Πηγές:

[1] D. Gupta et al. – Functional clothing-Definition and classification – ResearchGate – https://www.researchgate.net/publication/296845630_Functional_clothing-Definition_and_classification

[2] J. McCann and D. Bryson – Smart Clothes and Wearable Technology – https://www.sciencedirect.com/book/9781845693572/smart-clothes-and-wearable-technology

[3] Aima Sameen Anjum et al. – Effect of Process Parameters on Hand Values of PU Laminated Waterproof Breathable Textile – https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s12221-021-0747-x.pdf

[4] Faming Wang – Measurements of Clothing Evaporative Resistance Using a Sweating Thermal Manikin: An overview – https://www.researchgate.net/publication/317040679_Measurements_of_Clothing_Evaporative_Resistance_Using_a_Sweating_Thermal_Manikin_An_overview

[5] S.P. Ashdown – Sizing in Clothing – https://www.sciencedirect.com/book/9781845690342/sizing-in-clothing

[6] High Performance Clothing – When Fashion Gets Functional – https://www.intertek.com.hk/blog/high-performance-clothing/

[7] Peter Düking, Dennis-Peter Born, and Billy Sperlich – The SpeedCourt: Reliability, Usefulness, and Validity of a New Method to Determine Change-of-Direction Speed – https://journals.humankinetics.com/search?f_0=author&q_0=Dennis-Peter+Born

[8] Florian Azad Engel et al. – Is There Evidence that Runners can Benefit from Wearing Compression Clothing? – https://link.springer.com/article/10.1007/s40279-016-0546-5

[9] Which Compression Level is Best for Your Body? – https://www.cepcompression.com/blogs/news/understanding-compression-levels-cep-compression

[10] Waterproof Jacket Guide – https://www.mountainwarehouse.com/expert-advice/waterproof-jacket-guide/

[11] Vodní sloupec – jak vybírat u funkčního oblečení – https://www.rogelli.cz/vodni-sloupec/?gclid=Cj0KCQiAkZKNBhDiARIsAPsk0WgFOimxWP36-MgC5kpZ4US3qcw4wVsvP723pWVsy_TxIShaGf-5pAAaApNgEALw_wcB

[12] Kyle CR, Caiozzo VJ – The effect of athletic clothing aerodynamics upon running speed. – https://europepmc.org/article/med/3773666/reload=0

[13] Aerodynamic Cycling: The Ultimate Guide to All Things Aero – https://www.bicycling.com/skills-tips/a22107504/aerodynamic-definition-in-cycling/